Güneş Lekesi Neden Olur?
Güneş lekesi neden olur sorusu için farklı cevaplar vermek mümkündür. En önemli iki cevap, genetik duyarlılık ve görünmez zararlı güneş ışığı ya da diğer adıyla UVA ışınlarına maruz kalmadır. Ayrıca hamilelik, doğum kontrol hapları, ilaç kullanımı ve cildin bariyer fonksiyonun zayıflığı güneş lekesi oluşumuna neden olur. Bu faktörler, aynı zamanda oluşan lekelerin renginin koyulaşmasına da sebebiyet verir.
Güneş Lekesi Nedir?
Cildimizin renkli hücreleri olan melanositler, cildin üst tabakasında bulunur ve melanin üretir. Melanin genellikle koyu tenli kişilerde daha fazla ve beyaz tenli kişilerde daha az üretilir. Bu, bireyler arasındaki cilt farklılıklarında açıkça görülmektedir. Güneşlenirken cildin koyulaşması hepimizin yaşadığı bir durumdur. Güneşe maruz kaldıktan sonra ciltte melanin üretimi artar ve en üstteki cilt tabakasına dağılır. Bu renkli pigmentler, cildi bir giysi gibi kaplar ve güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korumaya çalışır. Bu da bireyler arasındaki bronzluk farkı olarak kendini gösterir. Güneş lekeleri, güneşe uzun süre ve tekrar tekrar maruz kaldıktan sonra güneşe maruz kalan alanlarda (yüzler ve eller gibi) ortaya çıkan kahverengi lekelerdir. Güneş lekesi sadece güneşlenirken ortaya çıkmakla kalmaz. Örneğin, solaryum kullanımı da güneşten kaynaklı olmayan güneş lekelerine sebebiyet veren tehlikeli bir moda haline gelmiş durumdadır. Derideki lekelere sadece güneş ışığı değil yaralanmalar, sivilceler, kozmetik veya hormonal değişiklikler, genetik yatkınlıklar ve bazı ilaçların kullanımı da neden olabilir.
Cilt Lekesi Neden Olur?
Güneş lekesi neden olur sorusunun cevabı en basit haliyle; cildin yapısını etkileyen zararlı güneş ışınlarıdır. Burada cildin bariyer fonksiyonun zayıflığı da büyük rol oynar. Cilt lekeleri buz dağının görünen yüzüdür. Güneşin ultraviyole ışınları ve bariyer fonksiyonunun zayıflaması ciltte pigment üretiminden sorumlu olan sitrülin hücrelerini artırabilir. Bu da ciltteki melanin seviyesinin yükselmesine ve ciltte lekelerin oluşmasına neden olur. Bu lekelerin yoğunluğu zaman zaman azalacaktır. Ancak cilt güneşe maruz kalmaya devam ettikçe yeni lekeler gözlenir ve var olan lekeler koyulaşır. Güneş lekelerinin oluşumunda bir diğer önemli faktör de genetik yapıdır. Güneş lekeleri, genetik yapı nedeniyle daha hassas cilt ve lekelere sahip kişilerde daha sık görülür. Ayrıca hormonal sistem değişiklikleri ve yanlış kozmetik uygulamaları, cildi renk bozulmasına yatkın hale getirebilir.
Güneş Lekesi Nasıl Geçer?
Güneş lekelerinin geçmesi için uygulanabilecek çeşitli yöntemler bulunur. Ancak güneş lekesi ile karşı karşıya kalmamak için güneş koruyucu krem kullanmak oldukça önemlidir. Fakat vücudunuzda güneş lekeleri varsa genel bir önlem olarak güneşe maruz kalmaktan kaçınılmalı, güneşe duyarlı kozmetikler ve ilaçlar kısıtlanmalıdır. Güneş koruyucu ürünler doktorunuz tarafından önerilmeli, UVA ve UVB korumalı olarak dört mevsim kullanılmalıdır. Tek bir kimyasal ürün kullanılıyorsa bunun tedavi süresi çok uzun olabilir. Kimyasal peeling de iyileşme de çok etkilidir. Güneş lekelerinden kurtulmak amaçlı yaygın olarak kullanılan kimyasal peelingler, hidrokinon, retinoik asit, azelaik asit, niasinamide, askorbik asit, etkinliği kanıtlanmış çeşitli bitki özleri ve kojik asit içeren ürünler olmalıdır. Çünkü derinin bariyer fonksiyonu güçlendikçe güneş lekeleri yavaş yavaş kaybolur.
Güneş Lekesi, Sırttan Nasıl Geçer?
Güneş lekeleri, uzun süre güneşe maruz kaldığında ve güneş kremi sürülmediği zamanlarda ortaya çıkan çil benzeri lekeler olarak tanımlanabilir. Bu lekeler, özellikle yaz aylarında burun, dudak üstü, alın ve boyunda ortaya çıkabilir. Bunun yanı sıra sırtta da güneş lekelerine rastlamak mümkündür. Sırttaki güneş lekelerini ortadan kaldırmak için ise çeşitli yöntemler vardır. Bunun için doğal yöntemler arıyorsanız, aloe vera ya da yeşil çay kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra limon suyunu sırtınızdaki lekelere sürüp biraz beklettikten sonra yıkayabilirsiniz. Bu yöntemler sayesinde güneş lekelerinden kurtulmak mümkün olabilir.
Güneş Yanığı İz Kalır Mı?
Her kişinin güneşe duyarlılığı cilt tipine göre değişse de güneşin ultraviyole ışınları cildimizle etkileşir ve bazı kişilerin bronzlaşmasına neden olurken, bir grup insan şiddetli güneş yanığı yaşar. Güneş yanığı genellikle birinci derece dediğimiz yüzeysel bir yanıktır. Genelde 1 ila 2 gün boyunca cildi yenileyen ve nemlendiren bir krem kullandıktan sonra sorun kendiliğinden ortadan kalkacaktır. İkinci derece yanıklar, ciltte su birikmesi ile kendini gösterir ve kuru cilt sahibi olan kişilerde veya uzun süre güneşe maruz kalan kişilerde meydana gelebilir. Bu yüzeysel ikinci derece yanıkların büyük bir kısmı iz bırakmaz ancak izlerin geçmesi daha uzun sürer. Bundan dolayı güneş yanığından korunmak için güneş kremi kullanmak önemlidir.
Güneş Lekesi Kendiliğinden Geçer Mi?
Yaz aylarında bronzlaşan herkes birçok tehlikeyle karşı karşıyadır. Güneşin zararlı etkileri cilt yaşlanmasına ve cilt kanserine neden olabileceği gibi, ciltte ömür boyu kalabilen ve yeniden ortaya çıkabilen güneş lekelerine de neden olabilir. Kadınlarda, özellikle de koyu tenlilerde güneş lekesi yaygındır. Bunun gelişmesinin temel nedeni, genetik faktörler ve güneş ışığıdır. Ayrıca hamilelik dönemindeki hormonal değişiklikler ve doğum kontrol haplarını kullanmak da güneş lekelerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Melazma, güneş ışığına maruz kalan alanlarla sınırlıdır. Özellikle alın, burun, çene, üst dudak ve yanaklarda görülür. Güneş lekesi, tedavi edilmezse kendiliğinden düzelmesi pek olası değildir. Tedaviden sonra ise nüksetmesi ile karşılaşılabilir. Bu açıdan doğum kontrol haplarını bıraksanız bile pigmentasyon kalıcı olabilir.